3ο WEBINAR- ΟΙΚΟΑΝΑΠΤΥΞΗ: Σπύρος Μουρελάτος – “Η αξία των δεδομένων”

«Τα δεδομένα μπορούν να αντιγραφούν, να μοιραστούν απεριόριστα με σχεδόν μηδενικό κόστος. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα για πολλούς σκοπούς. Δεν εξαντλούνται και παράγουν περισσότερα φυσικά από τον εαυτό τους. Όταν χρησιμοποιούνται δεν υπάρχει άλλο περιουσιακό στοιχείο με αυτά τα χαρακτηριστικά. Η αξία τους είναι άγνωστη μέχρι να χρησιμοποιηθούν για ένα συγκεκριμένο σκοπό και βέβαια τα δεδομένα είναι ένας πόρος υποδομής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από απεριόριστο αριθμό χρηστών για απεριόριστους σκοπούς σε απεριόριστα πλαίσια και απεριόριστες φορές ανέφερε στην εισαγωγική του ομιλία ο διευθύνων σύμβουλος της «Οικοανάπτυξης» και συντονιστής του Webinar με θέμα «Διαμοιρασμός και αξιοποίηση γεωχωρικών δεδομένων» δρ Σπύρος Μουρελάτος θέτοντας το αρχικό πλαίσιο της συζήτησης.

Ο ίδιος σημείωσε πως το επιχειρηματικό μοντέλο των πέντε μεγαλύτερων  εταιρειών του κόσμου (<30 ετών) βασίζεται στη χρήση δεδομένων (clouds, διαφήμιση). Το πρόβλημα είναι ότι αξιοποιούν αυτά τα δεδομένα χωρίς λογοδοσία, διαφάνεια και προστασία της ιδιωτικότητας των πολιτών και πρακτικά υφαρπάζουν τα προσωπικά μας δεδομένα και τα ενσωματώνουν σε δικά τους προϊόντα. (πχ Facebook: κερδίζει 50$ /χρήστη /έτος)

Παρ’ όλη την τεράστια παραγωγή δεδομένων πάντως, η αξιοποίηση τους από πλευράς δημόσιου τομέα που επίσης παράγει πολλά ψηφιακά δεδομένα, είναι πολύ περιορισμένη.« Η λύση σ αυτό το πρόβλημα είναι η καθιέρωση μιας σωστής αρχιτεκτονικής διαμοιρασμού δεδομένων ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα επισήμανε ο κ Μουρελάτος κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην ανταλλαγή δεδομένων δημοσίου-ιδιωτικού τομέα.

Η μεγάλη αξία διαμοιρασμού του B2G- Παραδείγματα

Όπως είπε o κύριος Μουρελάτος, περισσότερες από τις μέχρι τώρα προσπάθειες επικεντρώνονται στην προετοιμασία της πλευράς της προσφοράς για την ανταλλαγή δεδομένων B2G αλλά παραλείπουν την ανάγκη ευαισθητοποίησης και προετοιμασίας της πλευράς της ζήτησης (δημόσιες αρχές).

Δυστυχώς, πρόσθεσε, όταν πρόκειται για ανταλλαγές δεδομένων δημόσιου-ιδιωτικού Τομέα (B2G), υπάρχει πολύ μικρό πλεονέκτημα πρώτης κίνησης. Οι κίνδυνοι υπερτερούν των ανταμοιβών, ιδιαίτερα στην αρχή. Οι αποτυχημένες συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα δεδομένων ξεπερνούν κατά προσέγγιση εκείνες που επιτυγχάνουν με διαφορά σχεδόν 10 προς 1.

Σήμερα υπάρχει πάντως σημαντική προτροπή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάπτυξη και λειτουργία επιχειρησιακών δομών με στόχο το διαμοιρασμό δεδομένων B2G. Η «Οικοανάπτυξη» πρακτικά- όπως ειπώθηκε στο διαδικτυακό σεμινάριο- εφαρμόζει και τις οκτώ B2G πρακτικές όπως αυτές περιγράφονται στο σχετικό white paper της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

  • Έκτακτη παροχή δεδομένων (Υπουργείο Υγείας, ΕΟΔΥ 2001-)
  • Βραβεία και Διαγωνισμοί (EYWA, 2019- 2024)
  • κοινή διαχείριση ερευνητικών δεδομένων ΑΠΘ, ΠΕ. Παν. Πατρών, 2010 )
  • Ενδιάμεσοι φορείς επιμελητείας δεδομένων (ΕΑΑ/Beyond, 2020-2024)
  • Διασύνδεση Προγραμματισμού Εφαρμογών (APIs) – (Exeo, Agrostis, ΕΑΑ/Beyond, ΑΠΘ, ΠΚΜ, 2016 – )
  • Προϊόντα Τεχνητής Νοημοσύνης (Mosquito Vision, ebite-Περιφέρειες Κ. Μακεδονίας, Δ. Ελλάδας, Θεσσαλίας, Κρήτης,2020-)
  • Συγκέντρωση και από κοινού αξιοποίηση δεδομένων (EMCA, EYWA, 2018-)
  • Λειτουργία πλατφόρμας (2153- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, 2023-)

Συνοψίζοντας τα ζητήματα που παραμένουν εκκρεμή γύρω από τα θέματα διαμοιρασμού, αξιοποίησης, χρηστής διαχείρισης, ανταλλαγής μεταξύ ιδιωτικών εταιρειών και δημοσίου ο συντονιστής του 3ου webinar και διευθύνων σύμβουλος της «Οικοανάπτυξης» Σπύρος Μουρελάτος υπογράμμισε ότι:

  • Τα δεδομένα είναι η πρώτη ύλη για αποφάσεις, προϊόντα, υπηρεσίες, πολιτικές. Και αυτά δεν προκύπτουν μόνο μέσω της εξόρυξης τους αλλά και από την πρωτογενή παραγωγή τους, η οποία προηγείται και είναι σημαντικότατη και βέβαια πολύ δαπανηρή,
  • Τα δεδομένα δίνουν την δυνατότητα για επαλήθευση της ακρίβειας/χρησιμότητας εν τέλει των όποιων μοντέλων/προϊόντων προκύπτουν από αυτά,
  • Μπορεί να είναι ευαίσθητα όχι μόνο σε επίπεδο ιδιωτικότητας και οικονομικού ανταγωνισμού αλλά και δημοσιοποίησης στο ευρύ κοινό, ιδιαίτερα σε θέματα δημόσιας υγείας.
  • Προϋποθέτουν γνώση του αντικειμένου για την κατανόηση της σημασίας τους σε σχέση με την πληροφορία που εμπεριέχουν και τη γνώση που μπορούμε να αποκομίσουμε.
  • Υπάρχει διακινδύνευση στην περίπτωση της κατάχρησης των δεδομένων, όπως υπάρχει και ευθύνη στη περίπτωση της μη χρήσης τους.
  • Η σχέση μεταξύ των τεσσάρων βασικών συντελεστών του κεντρικού πυρήνα της αξιοποίησης των δεδομένων (γνώση, δεδομένα, επεξεργασία, χρήση) πρέπει να είναι ισόρροπη, διαφανής και δίκαιη.
  • Οι κοινωνιολογικές παράμετροι των βασικών πρωταγωνιστών του κεντρικού πυρήνα αξιοποίησης των δεδομένων μπορούν να διευκολύνουν ή να δυσκολεύσουν τη βέλτιστη χρήση των δεδομένων (επιστημονική μονομέρεια, ιδιοκτησιακό άγχος, τεχνολογική υπεραισιοδοξία, κανονιστική μανία).

Πρέπει να αναγνωρίζεται η αξία που δημιουργούν αυτοί που παράγουν και γνωρίζουν για τα δεδομένα και επίσης πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε τα δεδομένα και να φτιάξουμε τους θεσμούς και την αντίστοιχη κουλτούρα για αυτές τις καινούργιες πρακτικές.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση του κυρίου Μουρελάτου στο διαδικτυακό σεμινάριο εδώ.