Με το πέρας του πρώτου τριμήνου εκτέλεσης του έργου καταπολέμησης κουνουπιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος), ολοκληρώθηκε και η πρώτη μεγάλη συγκέντρωση και ανάλυση των δεδομένων για το 2025, σε σχέση με τον επιδημιολογικό κίνδυνο για τον ιό του Δυτικού Νείλου. Η πρώτη σημαντική παρατήρηση είναι ότι η χρονική περίοδος που έχουμε ήδη διανύσει χαρακτηρίζεται από χαμηλούς σχετικά πληθυσμούς προνυμφών και ακμαίων κουνουπιών του Culex pipiens, του είδους που ενέχεται στη μετάδοση του ιού, περίπου στο 75% όσον αφορά τις προνύμφες και στο 62% όσον αφορά τα ακμαία κουνουπιών συγκριτικά με τον μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας (2021-2024).
Αναλυτικότερα, από τα πρώτα δεδομένα από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας τα οποία συγκεντρώθηκαν μέχρι 30/06, καταγράφηκε μηδενική θετικότητα παρουσίας του ιού του Δυτικού Νείλου σε ακμαία κουνουπιών επί συνόλου 164 δειγμάτων για το 2025, έναντι θετικότητας 0% από ένα συνολικό αριθμό 266 δειγμάτων για το 2024, 1,2% από ένα συνολικό αριθμό 388 δειγμάτων το 2023, 4% από έναν αριθμό 447 δειγμάτων για το 2022 και 0% από ένα συνολικό αριθμό 243 δειγμάτων το 2021. Αντίστοιχα, σε οικόσιτα ορνίθια ηλικίας κάτω των 6 μηνών το 2025 καταγράφηκε οροθετικότητα 13% σε 45 οικισμούς, έναντι οροθετικότητας 12% σε 49 οικισμούς το 2024, 4% σε 50 οικισμούς το 2023, 11% σε 53 οικισμούς το 2022 και μηδέν σε 50 οικισμούς το 2021.
Ο συνδυασμός των πέντε βασικών συντελεστών κινδύνου (θερμοκρασία, παρουσία ιού του Δυτικού Νείλου σε κουνούπια, οροθετικότητα σε οικόσιτα ζώα-δείκτες, βροχοπτώσεις, αφθονία κουνουπιών), επί τη βάσει των σχετικών χρονοσειρών δεδομένων που συλλέγονται συστηματικά από το 2010 και μετά από την Οικοανάπτυξη, μας προϊδεάζει για μέτρια ένταση μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους έως τα μέσα Αυγούστου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της ενεργούς μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου συμβαίνει κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Μέχρι τα τέλη Ιουλίου θα έχει ολοκληρωθεί ο δεύτερος κύκλος μετρήσεων όσον αφορά την κυκλοφορία του παθογόνου σε ακμαία κουνουπιών και ζώα-δείκτες και παράλληλα θα συνεχιστούν οι συστηματικές μετρήσεις σε επίπεδο αφθονίας προνυμφών και ακμαίων κουνουπιών. Έτσι, συναρτήσει αυτών των συντελεστών, θα υπάρξει νέα ενημέρωση για την εκτίμηση του επιδημιολογικού κινδύνου από το ιό του Δυτικού Νείλου στις αρχές Αυγούστου, για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
Σχετικά με την όχληση
Το δεύτερο ημερολογιακά τρίμηνο του έτους (Απρίλιος-Μάϊος-Ιούνιος) χαρακτηρίστηκε από σχετικά ήπια όχληση, παρ’ όλες τις ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη κουνουπιών. Η καταμετρηθείσα αφθονία του Aedes caspius (βασική πηγή όχλησης για το διάστημα αυτό) κυμάνθηκε στο 92% του μέσου όρου της τελευταίας τετραετίας, δηλαδή στα ίδια επίπεδα.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι είχαμε σχετικά αυξημένες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης, και ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες – καύσωνα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου.
Οι συνθήκες αυτές δεν μεταφράστηκαν σε αύξηση της όχλησης, αντιθέτως ο παρατεταμένος καύσωνας που ξεκίνησε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου συνεπάγεται αυξημένη θνησιμότητα για το Aedes caspius, που πρακτικά σημαίνει ότι, με εξαίρεση τους οικισμούς εντός και πέριξ των ορυζώνων, η όχληση έχει ήδη μειωθεί σημαντικά και θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα όλο τον Ιούλιο.
